Antalya Fizyoterapi Merkezi - Fizyoterapist Hakan Turan Skolyoz Rehabilitasyonu

Skolyoz Rehabilitasyonu Nedir?

Skolyoz, omurganın yana doğru eğilmesi ile karakterize edilen bir hastalıktır. Normalde omurga düz bir şekilde dikey olmalıdır, ancak skolyozda omurga "S" veya "C" şeklinde eğilerek sağa veya sola doğru sapar. Bu eğilme, genellikle omurga kaslarının zayıf olması, genetik faktörler, doğuştan gelen bozukluklar, veya travmalar nedeniyle gelişir. Skolyoz, çocukluk veya ergenlik döneminde daha sık görülür, ancak yetişkinlerde de görülebilir.

Skolyoz rehabilitasyonu, skolyozun etkilerini azaltmaya, ağrıyı yönetmeye, omurga fonksiyonlarını iyileştirmeye ve hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik çeşitli tedavi yöntemlerini içerir. Skolyoz tedavisi kişiye özel olarak planlanmalı ve hastalığın şiddetine göre farklı rehabilitasyon yaklaşımları uygulanmalıdır.

Skolyozun Nedenleri:

Skolyozun birkaç farklı nedeni olabilir:

Primer Skolyoz (İdiopatik Skolyoz):
- Genellikle nedeni bilinmeyen ve ergenlik döneminde gelişen skolyoz türüdür. Çocuklarda ve gençlerde daha yaygındır. İdiopatik skolyoz, genetik faktörler ve çevresel etkilerin birleşiminden kaynaklanabilir.
Sekonder Skolyoz:
- Başka bir hastalık veya durum nedeniyle gelişen skolyozdur. Örneğin, kas hastalıkları (örneğin, cerebral palsy, muskulör distrofisi) veya omurga enfeksiyonları gibi sağlık sorunları sekonder skolyoza neden olabilir.
Doğuştan Skolyoz:
- Doğumda omurgada oluşan gelişimsel bozukluklar sonucu ortaya çıkar. Omurgadaki kemiklerin tam gelişmemesi, birleşmemesi veya anormal şekillendirilmesi bu duruma yol açabilir.
Travmatik Skolyoz:
- Omurgada travma (kaza, düşme vb.) sonucu oluşan kırıklar veya çıkıklar skolyoza neden olabilir.

Skolyozun Belirtileri:

Omurganın sağa veya sola doğru eğilmesi.
Bel veya sırt ağrısı.
Bir omuzun diğerinden daha yüksek olması.
Kaburga kafesi üzerinde şişlik ve deformite.
Yürürken veya otururken vücutta denge kaybı veya zorlanma.
Belirgin duruş bozuklukları.

Skolyoz Rehabilitasyonu Yöntemleri:

Skolyoz rehabilitasyonu, genellikle birkaç farklı tedavi yaklaşımını birleştirir. Tedavi, skolyozun şiddetine ve bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilir.

Fizyoterapi:
- Skolyoz rehabilitasyonunda en temel tedavi yöntemlerinden biri fizyoterapidir. Fizyoterapistler, omurgayı güçlendirmeyi, esnekliği artırmayı ve postürü düzeltmeyi amaçlayan egzersizler uygularlar. Fizyoterapi, skolyozun ilerlemesini engellemeye, kasları dengelemeye ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Fizyoterapi programları genellikle şu tedavi tekniklerini içerir:
  - Skolyoz için Özel Egzersiz Programları: Omurgayı güçlendiren ve dengeyi sağlayan özel egzersizler.
  - Core Kaslarını Güçlendirme: Karın ve sırt kaslarının güçlendirilmesi, skolyozun etkilerini azaltabilir.
  - Mobilizasyon ve Esneme Egzersizleri: Omurgayı esnetmeye yönelik uygulamalar.
  - Duruş Düzeltme Egzersizleri: Kötü postürün düzeltilmesi amacıyla omurga hizalama teknikleri.
Braket Kullanımı (Korse):
- Skolyozun ilerlemesini engellemek için, özellikle büyüme çağındaki çocuklar için, skolyoz korsetleri (braketler) önerilebilir. Bu korsetler, omurgayı düz tutmak ve eğilmeyi engellemek için kullanılır. Braket tedavisi, genellikle skolyoz eğriliği 20-40 derece arasında olan hastalarda kullanılır. Korseler, eğriliği sabit tutmaya yardımcı olur ve ilerlemesini engellemeyi hedefler.
Egzersiz ve Fiziksel Aktivite:
- Skolyozun tedavisinde düzenli egzersiz yapmak oldukça önemlidir. Egzersiz, omurgayı güçlendirmek, kas dengesini sağlamak, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için etkili bir yöntemdir. Skolyoz hastalarına uygun egzersiz türleri şunları içerir:
  - Yoga ve Pilates: Skolyoz hastaları için postür iyileştirici, esneme ve dengeyi geliştiren yoga ve pilates hareketleri önerilebilir.
  - Ağırlık Çalışmaları: Omurgayı destekleyen kasları güçlendiren düşük ağırlıklı direnç egzersizleri.
  - Aeroik Egzersizler: Yüzme, bisiklet sürme veya yürüyüş gibi aktiviteler, skolyoz hastalarının genel sağlıklarını iyileştirir ve ağrılarını azaltabilir.
Manuel Terapi:
- Skolyoz tedavisinde kullanılan bir diğer önemli yöntem manuel terapidir. Omurga üzerindeki ağrı ve gerginliği azaltmaya yönelik yapılan manuel manipülasyonlar, kasları gevşetmeye ve hareketliliği artırmaya yardımcı olabilir. Manuel terapi, eklem mobilizasyonu ve masaj gibi teknikleri içerebilir.
Skolyoz Özel Tedavi Yöntemleri:
- Schroth Metodu: Skolyozun tedavisinde kullanılan bir fiziksel terapi yaklaşımıdır. Bu yöntem, hastanın omurgasına özel egzersizler ile üç boyutlu olarak yaklaşır ve omurgadaki eğriliği düzeltmeye yardımcı olur.
- SEAS (Scientific Exercises Approach to Scoliosis): Bu terapi, skolyoz eğrisini stabil hale getirmeye yönelik özel bir egzersiz yaklaşımıdır. Bu teknik, omurgayı güçlendirir, esnekliği artırır ve duruşu düzeltir.
Cerrahi Müdahale:
- Skolyozun şiddetli vakalarında, egzersiz ve korse tedavileri yeterli olmayabilir. Bu tür durumlar için cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, omurganın düzleştirilmesi veya eğriliğin sabitlenmesi amacıyla uygulanır. Genellikle 40 derece ve üzerindeki eğriliği olan hastalarda cerrahi tedavi önerilebilir. Cerrahi müdahale sonrası rehabilitasyon süreci önemlidir ve iyileşme sürecini hızlandırmak için terapiler uygulanır.

Skolyoz Rehabilitasyonunun Faydaları:

Eğrilik Derecesini Azaltma: Rehabilitasyon tedavileri, skolyozun ilerlemesini engelleyebilir ve hatta bazı durumlarda eğriliği düzeltmeye yardımcı olabilir.
Ağrıyı Azaltma: Omurgayı güçlendirme ve esnetme egzersizleri, skolyoz kaynaklı ağrıları hafifletebilir.
Postür Düzeltilmesi: Skolyoz rehabilitasyonu, vücudun doğru hizalanmasını sağlar ve kötü postür nedeniyle ortaya çıkan ağrıların önlenmesine yardımcı olur.
Kas Dengelemesi: Kas güçsüzlükleri ve dengesizlikleri, skolyozun daha kötüye gitmesine neden olabilir. Rehabilitasyon, kas dengesini sağlar.
Hareket Kabiliyetini Artırma: Skolyozun etkilerini azaltarak hastaların daha rahat hareket etmelerini sağlar.